Kleine excursie naar Ommeren

Op zaterdag 4 september vertrokken twee groepen fietsers naar het museum Baron van Brakel in Ommeren onder leiding van Peter Schipper en Dick Buijs. Onderweg werd er regelmatig gestopt op interessante plekken, zodat men het daarbij behorende verhaal van de begeleiders kon aanhoren. De 'minder sportieve' leden waren met eigen vervoer naar het museum gekomen.
Rond drie uur begon het programma met de onderwerpen:

• De lezing Kastelen en Landhuizen in de Neder-Betuwe door Joke Honders
• Bezoek aan het museum en het landgoed rondom het museum onder leiding van een gids
• Afsluiting met een hapje en een drankje.

Mede dankzij het prachtige weer, het programma en de borrel na afloop is deze middag een prachtig begin geworden van ons verenigingsseizoen.

Open Monumenten Dag

Op 12 september j.l. vond de vierde Open Monumenten Dag plaats, georganiseerd door een zestal Tielse verenigingen en stichtingen. Evenals vorig jaar was het programma aangepast aan de Covid19-situatie. Toch waren dit jaar veel meer activiteiten mogelijk dan in 2020. Het programma omvatte onder andere diverse stadswandelingen, bezoek aan verschillende kerken en begraafplaatsen, optredens van koren en een fietstocht, maar ook een bezoek aan de 'varende monumenten' Neeltje Jantje en 'Hendrikus'.
Dankzij het enthousiasme en de inzet van negentien leden die als vrijwilliger aanwezig waren kon deze middag een succes worden.
Echter, negentien leden bij elkaar krijgen om te helpen dit evenement te doen slagen, bleek een behoorlijke opgave. De meeste vrijwilligers werden bereid gevonden om te helpen na een persoonlijke benadering.
Een oproep in een vorige Nieuwsbrief om medewerking te verlenen en tweemaal een persoonlijke oproep tijdens de kleine excursie leverde niet het gewenste resultaat op.

Een cheque voor de Neeltje-Jantje
Tijdens de Open Monumenten Dag bood het bestuur van de Oudheidkamer aan de Stichting “Neeltje Jantje” een cheque van € 5000,- aan als bijdrage in de noodzakelijke reparatie van het varende monument de Waalschokker Neeltje Jantje. In De Nieuwe Kroniek zal aandacht worden besteed aan de geschiedenis van het schip, welke een belangrijk deel van de maritieme geschiedenis van Tiel representeert.

Twee nieuwe cursussen Tielologie

In 2020 was de cursus Tielologie net op gang gekomen, toen de coronacrisis hem verder onmogelijk maakte. De Bibliotheek Rivierenland heeft nu samen met de Vereniging Oudheidkamer de draad weer opgepakt.
De cursus wordt dit najaar weer opgepakt vanaf het begin en zelfs nu in dubbele opzet.
Belangstellenden kunnen kiezen uit een cursus op de maandagavonden of op de donderdagmiddagen. Bovendien is de maandagcursus behalve in de bibliotheek ook online te volgen.

De cursus ziet er nu als volgt uit:

1. Ontstaan en ontwikkeling van de Tielerwaard door John Mulder (ma 25/10; do 28/10)
2. Tiel als handelsplaats door Emile Smit (ma 1/11; do 4/11)
3. Oud Tiel en de monumenten door Peter Schipper (ma 8/11; do 11/11)
4. Archeologie en opgravingen door BATO (ma 15/11; do 18/11)
5. Tiel in de laatste anderhalve eeuw door Wim Veerman (ma 22/11; do 25/11)
6. Stadswandeling door Ton Schiltmans en van Jan van Doesburg (voorjaar 2022)
7. Fietstocht door de Tielerwaard o.l.v. Peter Schipper (voorjaar 2022)

De cursus kost € 55,- per persoon, maar leden van de Oudheidkamer krijgen 50% korting en betalen dus € 27,50.

Meer informatie en de mogelijkheid tot inschrijven vindt u bij Bibliotheek Rivierenland op deze pagina.

Onze erflaters

Het bestuur van de Vereniging vergadert eens in de drie weken in de mooiste kamer van Tiel, dat is in het pand Kerkstraat 32. Deze mooiste kamer herbergt met aan de muren grote originele schilderingen uit de 2e helft van de 18e eeuw. Wij hopen dat volgend jaar tijdens de dan te organiseren Open Monumenten Dag dit huis en de kamer weer te bezichtigen is.

De Oudheidkamer Tiel is een vereniging met een groot vermogen. Het stelt de vereniging in staat een groot aantal activiteiten te financieren en tegelijkertijd instellingen, verenigingen en particulieren te ondersteunen in bijzondere situaties. De cheque voor de Neeltje Jantje is er een voorbeeld van.
Dat de Oudheidkamer zulke activiteiten kan ondersteunen, is vooral te danken aan twee grote legaten: van de heer Karel Lebbink († 1990) en de heer Melchior Hoes († 2021). Het vermogen dat zij aan de vereniging nalieten, biedt de Vereniging mogelijkheden om jaarlijks haar ambities te realiseren.
Het bestuur vond het niet meer dan passend om deze erflaters te gedenken met twee prachtige schilderijen, die zich momenteel in het pand Kerkstraat 32 bevinden.

U ziet een foto van de portretten hiernaast:
Karel Lebbink (boven; zelfportret) en Melchior Hoes (onder; geschilderd door Cyril van Dijk)

Het 24e lustrum

Dit jaar bestaat onze vereniging 120 jaar: het 24e lustrum!
In het voorjaar is aan ons lustrum de nodige aandacht besteed: een prachtig boek Met Pen en Penseel door Tiel werd gepubliceerd en op tien historische plekken in Tiel werden afbeeldingen geplaatst. Het boek Met Pen en Penseel door Tiel is gratis naar al onze leden gezonden. Verder wordt het boek aangeboden voor € 14,95 in de lokale boekhandels. Inmiddels zijn daar al vele exemplaren van verkocht!

Het was de bedoeling dat deze borden tot en met de Open Monumenten Dag zouden blijven staan. Echter, een wekelijkse rondrit langs deze borden leert dat de borden nog steeds de nodige aandacht krijgen en er nog steeds goed uitzien. In overleg met de gemeente is besloten om de borden voorlopig nog te laten staan.

Op donderdag 21 oktober a.s. wordt door onze secretaris, Emile Smit, een lezing gehouden in het gebouw van het Regionaal Archief Rivierenland (RAR) met de titel 120 jaar Vereniging Oudheidkamer voor Tiel en Omstreken. Na de lezing willen wij op informele wijze het glas heffen op onze jarige vereniging.
Van het RAR kregen wij het bericht dat wij maximaal 75 bezoekers mogen ontvangen, hetgeen betekent dat men zich van tevoren dient aan te melden. De leden van de Oudheidkamer hebben inmiddels voor deze bijeenkomst een uitnodiging ontvangen.

Van der Capellenlezing

Na een onderbreking van een jaar wordt dit jaar - op woensdagavond 24 november - weer de Van der Capellenlezing gehouden . Dit jaar voor vijfde maal!

De afgelopen jaren hebben belangrijke sprekers zoals Paul Scheffer, Paul Schnabel, Nelleke Noordervliet en Iris Korthagen hun visie gegeven op het begrip democratie. Hun voordracht (of een samenvatting daarvan) en foto's van die bijeenkomsten staan nog steeds op de website van de Oudheidkamer.

Ook dit jaar is het de werkgroep gelukt een eloquent spreker uit te nodigen. Dat zal zijn professor dr. W.B.H.J. (Wim) van de Donk.
Gedurende 11 jaar was hij Commissaris van de Koning in de provincie Noord Brabant. Sinds vorig jaar is hij rector-magnificus en voorzitter van het college van bestuur van de Tilburg University.

Anne Marie Daalderop (1936-2021)

Tijdens een ingetogen kerkdienst werd dinsdag 21 september afscheid genomen van ons erelid Anne Marie (Annemarie) Daalderop.
Jarenlang maakte Annemarie deel uit van het bestuur van de Vereniging en van de programmacommissie waar zij op een betrokken en bescheiden wijze haar bijdragen leverde, gestoeld op wijsheid en levenservaring.
Nadat zij in dienst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken over de hele wereld had gewerkt, kwam zij na haar pensionering weer terug in Tiel. Japan, Rusland, Ethiopië, Indonesië en de Verenigde Staten waren voor haar geen onbekende gebieden meer en zij kon daar ook boeiend over verhalen.

Veel leden kenden haar als een van de twee gastvrouwen op onze lezingenavonden. Daarnaast bracht zij bij de nieuwe leden de welkomstpakketten rond en ook de post voor de leden zonder mailadressen bracht zij altijd per fiets rond. Ik rij er wel even langs, waren de van haar bekende woorden.
Een bijzondere vrouw, niet alleen voor haar familie, maar ook voor onze Vereniging.

Annemarie, dank!

Vroeger was alles beter (of toch niet?)

Deze keer wil ik het in mijn column graag hebben over vrijwilligers. Het is een onderwerp dat heel actueel is, ook in deze nieuwsbrief is er uitgebreid aandacht voor, immers zonder vrijwilligers geen open monumentendag! Terecht dat ze een blijk van waardering krijgen.

Recent heb ik (hard) mee mogen werken aan ook zo'n blijk van waardering voor vrijwilligers. Ik heb namelijk samen met onze Welzijnsorganisatie Mozaïek een boek mogen maken over vrijwilligers en hun werk in Tiel, waardoor ik aan den lijve ondervinden mocht hoeveel vrijwilligersorganisaties met nog meer vrijwilligers er hier zijn. En dat dan alleen al in Tiel! Ik kan wel een hele serie schrijven!
Na diverse oproepen in kranten en social media was het ontzettend moeilijk kiezen welke organisaties we op zouden nemen. Gelukkig vroegen we hen zelf een vrijwilliger te nomineren. Uiteindelijk heb ik ruim 60 portretten gemaakt, grotere en wat kleinere, die komen allemaal met foto in het boek. Zo kwam ik dus op plaatsen waar ik anders niet kom en kwam ik in contact met vele mensen die vrijwillig iets voor een ander doen of zich inzetten voor de maatschappij.
Vaak was het moeilijk me te houden aan de beperkte kaders waarbinnen een interview moest passen, ik kreeg soms zoveel nuttige informatie dat ik wel een boek over de betreffende vrijwilliger en zijn organisatie had kunnen schrijven. Opvallend is ook dat vrijwilligers zich vaak inzetten voor meerdere organisaties. Tenslotte viel ook op dat veel vrijwilligers die ik sprak op één of andere manier ook betrokken zijn bij onze eigen Oudheidkamer, die natuurlijk ook één van de organisaties is die in het boek staan.

Wat heeft dat met vroeger te maken? Ik ging voor één van de artikelen naar Verpleeghuis Vrijthof. De vrijwilligerscoördinator werkt al 28 jaar in die functie en toen ze er kwam waren er ongeveer 40 vrijwilligers actief. Intussen zijn dat er 170, reden: afschaling van de zorg.
Verder kijk ik al uit naar de lezing van 21 oktober over de geschiedenis van onze Oudheidkamer, want vergeet niet dat deze al 120 jaar door vrijwilligers voortgezet wordt!
Het vrijwilligersboek wordt uitgegeven door Emjee uit Varik en wordt in november gelanceerd.

Tot de volgende keer,
Marjon de Lange

Programmaoverzicht van de Oudheidkamer in 2021-2022

De activiteiten vinden plaats in het gebouw van het Regionaal Archief Rivierenland, tenzij anders vermeld.
21 oktober	120 jaar Vereniging Oudheidkamer voor Tiel en Omstreken lezing door de heer Emile Smit
11 november	Algemene Leden Vergadering
24 november	Van der Capellenlezing in de Tielse Raadszaal
25 november	Betuwse Maaltijd in restaurant Poelzicht
8 januari	Nieuwjaarsreceptie
20 januari	Kunst in de openbare ruimte lezing door mevr. Els de Mare
22 februari	Voorlezen uit eigen werk door de heer Chris van Esterik
22 maart	Romeinen in Medel, lezing door de heer Henk van der Velde
21 april	Algemene Ledenvergadering
19 mei	De slag bij Arnhem vanuit Duits perspectief lezing door Drs. Ingrid Maan
4 juni	Grote Excursie naar Huissen en Groesbeek

Colofon

Samenstelling van deze nieuwsbrief door Marjon de Lange, Martin van der Mark. Lay-out: Dick Buijs.
Contact: nieuwsbrief@oudheidkamer-tiel.nl (zowel voor aanleveren van ideeën of kopij als voor aanmelding/afmelding voor deze nieuwsbrief)