De Nieuwe Kroniek


Sinds 2009 verschijnt enige malen per jaar het tijdschrift De Nieuwe Kroniek, dat wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van de Oudheidkamer Tiel. De redactie bestaat uit Wim Veerman, Peter Schipper, Ria Kragten en Pierre van der Schaaf.
Suggesties voor en opmerkingen over dit blad graag richten aan de redactie van Nieuwe Kroniek .

Leden van de Oudheidkamer ontvangen het blad gratis. Voor niet-leden is het tijdschrift voor € 5,-- te koop bij de plaatselijke boekhandel.


afbeelding titelblad nieuwe kroniek
Jaargang 13 nr. 4 (december 2022) is grotendeels gewijd aan gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog.
Het bevat de volgende artikelen.
  • Ligt de biesbosch in Tiel?
    Pieter Oosterlee, afkomstig uit Groningen, overleed in oktober 1944 bij een vluchtpoging vanuit de Julianaschool in Tiel. Abusievelijk meldt een Stolperstein in Groningen dat hij zou zijn omgekomen tijdens zijn oversteek vanuit bezet gebied naar de Biesbos. Jan Rijnders belicht de gebeurtenissen op 22/23 oktober van dat jaar, waarbij ook Geurt van der Zalm en Maarten Noordzij omkwamen.
  • Speurend naar de doopvont van Zoelen
    Een project van de universiteit van Toronto (Canada) om antieke doopvonten te inventariseren bracht Pol Herman naar Zoelen. Hij schrijft over het vroege Christendom in de streek, over verdwenen doopvonten in de Stephanuskerk en over nog bestaande doopvonten in naburige kerken zoals in Tiel.
  • Yad Vashem en de regio Tiel
    In het metaheerhuisje op de Joodse begraafplaats in Tiel bevindt zich een Yad Vashem onderscheiding, die in 1972 was toegekend aan het echtpaar Roodnat voor het jarenlang onderdak verlenen aan Joodse onderduikers. Ook het echtpaar De Heus in Maurik kreeg in 2005 (postuum) deze onderscheiding. Pierre van der Schaaf schrijft er uitgebreid over.
  • Tien keer het Bleekveld
    Aan de hand van tien afbeeldingen vertelt Emile Smit hoe het Bleekveld in Tiel tussen 1650 en 2022 is veranderd.
  • Ledenvergadering op 17 november 2022
    Een kort verslag van de vergadering en de daaropvolgende lezing van Chris van Estrerik.
  • Foto-impressie opgraving Bleekveld
    Op het Bleekveld vond in oktober 2022 archeologisch onderzoek plaats, waarbij vele "amateurs" mochten meehelpen. Jan Bouwhuis maakte vele foto's, Bob Willemsen maakte een selectie.
  • We merkten eigenlijk weinig van de oorlog
    Grada van Bergen (1939) herinnert zich nog de evacuatie naar Friesland in januari 1945 en de wederopbouw van Tiel (vooral de nieuwbouw in Tiel-oost) na de bevrijding. Marjon de Lange tekende haar verhaal op.
  • Verder ...
    • vier nieuwe gemeentelijke monumenten in Tiel.
    • twee boekbesprekingen.
    • aanwinsten Flipje- en Streekmuseum Tiel.
    • informatie van het RAR.
    • in memoriam Aad Nekeman.
Jaargang 13 nr. 3 (september 2022) bevat de volgende artikelen.
afbeelding titelblad nieuwe kroniek
  • Verdwenen straten in Tiel Oost
    De wijk Tiel Oost ligt waar vroeger het dorp Zandwijk lag. Diverse huidige straten zijn al terug te vinden op een kaart uit 1560.
    Peter Schipper wandelt langs straten en steegjes die tegenwoordig niet meer bestaan, maar die in de eerste helft van de 20e eeuw nog wel bestonden. De armoede was er vaak schrijnend.
  • Max Havelaar in Tiel
    Eduard Douwes Dekker, alias Multatuli en auteur van Max Havelaar, had zich, hoewel hij nooit in Tiel heeft gewoond, in 1860 kandidaat gesteld voor de verkiezingen van de Tweede Kamer in het district Tiel.
  • Leerlingen Rijks HBS te wapen
    De broers Herman en Lucas Asjes, neven van de Tielse huisarts Dr. Asjes, werden in 1927 leerlingen van de Tielse HBS. Later bekleedden zij militaire functies, zowel in Nederland aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog als in Nederlands Indië in de tijd van de "politionele acties".
  • Elf keer de Burense Poort
    Aan de hand van elf afbeeldingen vertelt Emile Smit hoe de toegang tot de binnenstad bij de huidige Veemarkt tussen 1740 en 2020 is veranderd.
  • Tiel als Hanzestad en handelsstad
    Tiel is een van de oudste steden van Nederland en was in de Middeleeuwen een belangrijke handelsstad.
    Het is moeilijk na te gaan wanneer Tiel is toegetreden tot de Hanze, een verbond van handelssteden en in hoeverre de stad een volwaardig lid hiervan was. In 2017 werd Tiel opnieuw lid van het internationale Hansische Geschichtsverein.
  • Graven op het Bleekveld.
    Op het Bleekveld, een van de oudste gedeelten van de stad Tiel en rond 1900 een dichtbevolkt buurtje, zullen in 2023 nieuwe huizen en appartementen komen. Hieraan voorafgaand vindt in oktober 2022 archeologisch onderzoek plaats.
  • Verder ...
    • archeologische vondsten bij het vroegere huis De Start, ofwel het Drostenhuis.
    • nabeschouwing van de tentoonstelling Alles Kwijt over verwoesting en wederopbouw van Tiel in en na 1945.
    • vier boekbesprekingen.
    • aanwinsten van het Flipje- en Streekmuseum Tiel: diverse 'antieke' artikelen uit de fabriek van Daalderop.
    • informatie van het RAR.
Jaargang 13 nr. 2 (juni 2022) bevat de volgende artikelen.
afbeelding titelblad nieuwe kroniek
  • Burgers en bestuur in Tiel
    Tielse burgers kiezen de Tielse gemeenteraad. Bob Willemsen vertelt, hoe de verkiezingsprocedure en de verschillen tussen de in de raad vertegenwoordigde bevolkingsgroepen in de afgelopen 200 jaar veranderden.
  • 'Moeke' Kok, spil in het verzet
    Regina Kok-Thijssen uit Maurik was in de Tweede Wereldoorlog de spil van het verzet in Maurik en omgeving en het huis van de familie Kok was een toevluchtsoord voor onderduikers en na september 1944 voor geallieerde soldaten op weg naar het zuiden. De straat Regina Kok hofje in Maurik is naar haar genoemd.
  • De Burcht van Wadenoijen
    Wim Veerman beschrijft het kasteel van Wadenoijen, gebouwd omstreeks 1810 en gesloopt rond 1880 bij de aanleg van de spoorlijn Geldermalsen-Tiel.
  • Elf keer het Hoogeinde
    Aan de hand van elf afbeeldingen vertelt Emile Smit hoe de straat tussen 1645 en 2020 is veranderd, verwoest en na 1945 weer is opgebouwd.
  • Wie voor een dubbeltje geboren is, ...
    Tiel heeft in de afgelopen 1000 jaar vele onderwijsinstellingen en onderwijsvormen gehad. Naast de Latijnse school (die al in 1088 bestond en waaruit het gymnasium voortkwam) waren er rond 1900 lagere scholen die kosteloos waren en andere waar het schoolgeld f 1,50 per maand was (voor velen in die tijd onbetaalbaar). De ambachtsschool werd in 1899 opgericht door de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. Tiel kende ook de Rijkstuinbouw-winterschool, diverse mulo's en de HBS. Tegenwoordig zijn het Lingecollege en ROC Rivor grote onderwijsinstellingen.
  • Hoe de familie Pino in Tiel kwam.
    Aan de hand van enkele graven op de Joodse Begraafplaats in Tiel schrijft Pierre van der Schaaf over de komst van de Joden naar Nederland in de Gouden Eeuw en naar Tiel. Sander Pino, die in 1800 naar Tiel kwam, is na zijn dood in 1836 begraven op deze begraafplaats, evenals zijn vrouw en diverse kinderen en kleinkinderen.
  • Verder ...
    • plaatsing monument voor vijf gefusilleerden aan het Bleekveld.
    • tentoonstelling Alles Kwijt over verwoesting en wederopbouw van Tiel in en na 1945.
    • aankondiging Open Monumentendag Special (10 juli) in Tiel.
    • twee boekbesprekingen.
    • aanwinsten van het Flipje- en Streekmuseum Tiel: een oorlogsherinnering geschonken door Ben Manassen.
    • informatie van het RAR.
Jaargang 13 nr. 1 (maart 2022) [ pdf-bestand ] bevat de volgende artikelen.
afbeelding titelblad nieuwe kroniek
  • Restauratie van de kerk van Wadenoijen (1954)
    Maarten Vermeulen had destijds een tekening gemaakt van de kerk tijdens deze restauratie en Jan Nout was erbij betrokken als leerling-timmerman. Lia van Burk vat hun herinneringen samen.
  • Inbraak in Kasteel Zoelen
    In de nacht van 23 op 24 maart 1955 maakten drie figuren uit de Amsterdamse onderwereld bij de inbraak in Kasteel Zoelen een gigantisch fortuin buit. Een aantal maanden later werd de zaak opgelost en het grootste deel van de buit teruggevonden. De bestolen kasteelheer H.J.G. Völcker was toen al overleden.
  • Ruim honderd jaar stijldansen in Tiel
    100 jaar geleden begon Tielenaar Jan Bemer een dansschool in Tiel. Deze wisselde enige malen van eigenaar en eindigde zijn bestaan (als Dansschool de Hovenier) rond het jaar 2000. In 1978 kwam er een dansschool bij, opgericht door Antoine Timmermans, die thans nog bestaat als dansschool Wildschut. De genoemde A.Timmermans beschrijft de geschiedenis van deze dansscholen.
  • Elf keer de Voorstad
    Aan de hand van elf afbeeldingen vertelt Emile Smit hoe de straat tussen 1645 en 2020 is veranderd.
  • Wie ligt er in dat graf
    P. Hofstede Crull (1862-1925) werd, na een jarenlang verblijf in Suriname als waarnemend gouverneur, officier van justitie in Tiel. Zijn graf op begraafplaats Ter Navolging ligt verscholen onder een taxusstruik.
  • Kelderherinneringen
    Tijdens de evacuatieperiode januari-mei 1945 bleven zo'n 60 Tielenaren, onder wie directeur Gouverne, achter in de kelders van jamfabriek De Betuwe om de fabriek provisorisch draaiende te houden. Een van de kelderbewoners heeft herinneringen aan deze periode opgeschreven. Peter Schipper wijdt er een artikel aan.
  • Verder ...
    • herplaatsing gymnasium-gedenksteen (1888-1938) aan het Kalverbos.
    • winnaressen profielwerkstukprijs Lingecollege Lyceum, beschikbaar gesteld door de Oudheidkamer Tiel.
    • een archeologische vondst van de Groenmarkt in Tiel: een trip (een type schoen).
    • Cultuur als een 'jojo': toegangspoort Het Eierland gerestaureerd; het pand Weerstraat 39 wordt bedreigd; paneel over de komst van Molukkers in 1951 aan de Burg. Meslaan.
    • in memoriam: Willem Rijneke (1941-2021).
    • twee boekbesprekingen.
    • aanwinsten van het Flipje- en Streekmuseum Tiel: drie aquarellen geschilderd door Lies Veenhoven (1919-2001).
    • informatie van het RAR.


OUDERE NUMMERS :
















Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 12-12-2022